Χάρης Γεωργιάδης: Το κλειδί ειναι η χαμηλή φορολογία

Από την πρώτη στιγμή, στην συνέντευξη που παραχώρησε στο Capital.gr ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Χάρης Γεωργιάδης, ο άνθρωπος που πιστώνεται την θεαματική ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας, ήταν σαφές ότι δίσταζε. Δίσταζε να μιλήσει ευθέως για τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. 

Εμμέσως όμως στέλνει το μήνυμα. Το μήνυμα γιατί η Κύπρος "πετάει", γιατί βγήκε ήδη στις αγορές και αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ η Ελλάδα παραμένει καθηλωμένη, σέρνεται...

"Δεν υπάρχει κάποιο μυστικό", μας λέει. "Υπάρχει η κοινή λογική, ή αν θέλετε η οικονομική λογική". Και μια λέξη κλειδί. Η εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών, που είναι προϋπόθεση για την ανάκαμψη. 

Και πώς αποκτάται η εμπιστοσύνη; "Για παράδειγμα, λέει ο κ. Γεωργιάδης, αν βαρυφορτώνεις μια οικονομία με φόρους, επειδή έχεις ένα μεγάλο έλλειμμα το οποίο πρέπει με κάποιο τρόπο να καλύψεις, δεν θεωρώ ότι είναι μια κίνηση που συμβάλλει στη διατήρηση ή στην τόνωση της καταναλωτικής ή της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Το  γεγονός ότι φροντίσαμε και έπρεπε να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις, για να κλείσουμε το έλλειμμα, νωρίς νωρίς, διαμιάς, ούτως ώστε να μην χρειαζόταν κάθε φορά που ερχόταν και έφευγε η τρόικα, αλλά και στη συνέχεια, τώρα, να επιβαρύνουμε την οικονομία με καινούργιες φορολογίες, βοήθησε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία με την σειρά της έσπρωξε την οικονομία μπροστά."

Τόσο απλά. Και το ακριβώς αντίθετο απ ότι κάνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Τι άλλο να πει;

Όπως προσθέτει ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών μιλώντας στο Capital.gr, το παράδειγμα της δικής του οικονομικής πολιτικής είχε άμεση απόδοση και στα δημόσια έσοδα. "Το γεγονός ότι μείναμε μακριά από τις φορολογίες, δούλεψε. Είδαμε και το βλέπουμε ακόμη, επειδή η προσπάθεια μας να προωθούμε φορολογικά κίνητρα, ελαφρύνσεις συνεχίζεται. Και βλέπουμε πως σε κάθε βήμα μείωσης συντελεστών, η εισαγωγής στοχευμένων φορολογικών κινήτρων, τα φορολογικά μας έσοδα αυξάνονται. Με το κάθε βήμα βλέπουμε τα έσοδα μας να αυξάνονται. Επειδή η σωστή μεταχείριση της φορολογικής πολιτικής μπορεί να είναι εργαλείο αναπτυξιακό και η ανάπτυξη φέρνει έσοδα και για το κράτος."

Σε όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, ο υπουργός οικονομικών της Κύπρου αποφεύγει τον σκόπελο των απαντήσεων, που μπορεί να θεωρηθούν ότι σχολιάζει αρνητικά την πολιτική του συναδέλφου του στο Eurogroup Ευκλείδη Τσακαλώτου.

"Μην με σπρώχνετε στα της Ελλάδας, λέει. Δεν θέλω να προβαίνω σε σχολιασμούς που αφορούν είτε την ελληνική πολιτική είτε την ελληνική οικονομία." Για αυτό και δηλώνει αισιόδοξος οτι η Ελλάδα θα ανακάμψει, γιατί έχει, όπως λέει, αστείρευτες παραγωγικές δυνάμεις, θεωρεί ότι έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος και προβλέπει και ότι κάποια στιγμή, δεν ξέρει πότε... θα βγούμε και στις αγορές... 

Η μοναδική στιγμή ίσως που ξεφεύγει από το αυστηρό στυλ των απαντήσεων, είναι όταν ερωτάται "αν το πάγωμα των μεταρρυθμίσεων και οι προεκλογικές παροχές ήταν ένα κακό μήνυμα στις αγορές";

"Ισχυρίζεστε ότι έχει γίνει κάτι τέτοιο"; απαντά και σκάει στα γέλια. Για να προσθέσει αμέσως προσεκτικός: "Δεν είναι πάντως άσχημες οι εκθέσεις και η αξιολόγηση από τους θεσμούς το τελευταίο διάστημα"...

Η τελευταία ερώτηση στον Χάρη Γεωργιάδη αφορά την εκτίμηση του Κώστα Σημίτη ότι η Ελλάδα δεν θα αποφύγει ένα νέο δάνειο, ένα νέο πρόγραμμα, ένα νέο μνημόνιο... Ο μεγάλος φόβος όσων παρακολουθούν τις "επιδόσεις" της οικονομίας επί ΣΥΡΙΖΑ.

"Ορθώς σας φοβίζει και πρέπει να σας ανησυχεί μια τέτοια προοπτική, σχολιάζει. Δεν είμαι βέβαιος, αν θα συμμεριζόμουν αυτή την εκτίμηση, αλλά θα συμφωνούσα ότι θα ήταν μια αρνητική εξέλιξη, μία πολύ αρνητική προοπτική. Με δυσκολία εξάλλου τα κράτη-μέλη θα αποδέχονταν ένα αίτημα και θα συμφωνούσαν σε ένα νέο πρόγραμμα... Για μια σειρά από πολιτικούς και οικονομικούς λόγους θα έριχνε την Ελλάδα σε ένα νέο κύκλο αβεβαιότητας. Αλλά το λέω ξανά, δεν προβλέπω και δεν διαβλέπω αυτή την προοπτική,  είμαι πολύ πιο αισιόδοξος. Θεωρώ ότι η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει."

Το ελπίζουμε, αλλά προς το παρόν έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε...

Συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών της Κύπρου Χάρη Γεωργιάδη στον Μανόλη Καψή

Ερ. Κύριε Γεωργιάδη, ποιο είναι το μυστικό της κυπριακής οικονομίας;

Απ. Δεν υπάρχει κανένα μυστικό. Κοινή λογική, πράγματα που έχουν ξαναγίνει.

Δεν  θα ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό και δεν θα περίμενε κάποιος ότι σε μια μικρή οικονομία όπως της Κύπρου, θα κάναμε κάτι το οποίο ξεφεύγει από αυτό που η κοινή λογική, αν θέλετε η οικονομική λογική, επιβάλλει.

Ερ. Αν εγώ περιέγραφα τότε το "μυστικό", αυτό εσείς που λέτε απλή, κοινή λογική, σαν "λιγότεροι φόροι και πολλές ξένες επενδύσεις", θα ήμουν μακριά; 

Απ. Όχι, αλλά θα ξεκινούσα από μια διαφορετική αφετηρία. Εμπιστοσύνη. Αυτό είναι το κλειδί για να κινηθεί μια οικονομία, για να υπάρξει αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας, κατανάλωση, επενδύσεις... Χρειάζονται εμπιστοσύνη. Χωρίς εμπιστοσύνη η οικονομία θα παραμείνει καθηλωμένη σε ένα κύκλο ύφεσης ή επιβράδυνσης...

Ερ. Πως κερδίζεται λοιπόν η εμπιστοσύνη που  εδώ για μας τους Έλληνες είναι το μεγάλο ζητούμενο.

Απ. Εδώ έρχονται για παράδειγμα κινήσεις, όπως αυτήν που έχετε αναφερθεί. Για παράδειγμα, αν βαρυφορτώνεις μια οικονομία με φόρους, επειδή έχεις ένα μεγάλο έλλειμμα το οποίο πρέπει με κάποιο τρόπο να καλύψεις, ε δεν θεωρώ ότι είναι κίνηση που συμβάλλει στην διατήρηση ή στην τόνωση της καταναλωτικής ή της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Το γεγονός ότι φροντίσαμε και έπρεπε να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις για να κλείσουμε το έλλειμμα, νωρίς νωρίς, διαμιάς, ούτως ώστε να μην χρειαζόταν κάθε φορά που ερχόταν και έφευγε η τρόικα, αλλά και στη συνέχεια, τώρα, να επιβαρύνουμε την οικονομία με καινούργιες φορολογίες, βοήθησε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία με την σειρά της έσπρωξε την οικονομία μπροστά. 

Ερ. Λιγότεροι φόροι λοιπόν  το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Το δεύτερο;

Απ. Το τραπεζικό σύστημα. Αν υπάρχει έγνοια, ανησυχία για την  ευρωστία των τραπεζών, ο κύκλος του χρήματος θα υπονομευτεί. Άρα και στον τραπεζικό τομέα θεωρώ ότι πρέπει να γίνονται τέτοιες κινήσεις. Προσπαθήσαμε στην Κύπρο να κάνουμε ό,τι μπορούσαμε να κάνουμε, έχουμε ακόμη κάποιο δρόμο να διανύσουμε, ούτως ώστε να μην είναι παράγοντας αστάθειας, από την μία. Από την άλλη να μπορούν οι τράπεζες να προσφέρουν χρηματοδότηση, έστω λελογισμένη, όπως πρέπει, χωρίς να επιστρέψουμε στον αλόγιστο υπερδανεισμό που είχε χαρακτηρίσει την περίοδο πριν από την κρίση. Αλλά να μπορούν οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη, την οικονομική δραστηριότητα. Είναι και αυτό απαραίτητο συστατικό.

Ερ. Ξέρετε τι μου περιγράφετε; Τι δεν κάνουμε εμείς εδώ στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με την Κύπρο υπάρχει υπερφορολόγηση, οι τράπεζες ακόμη δεν έχουν καταφέρει να εξυγιανθούν, γι αυτό και δεν υπάρχει καμία εμπιστοσύνη...

Απ. Κοιτάξτε δεν θα ήθελα να κάνω συγκρίσεις, ούτε είμαι βέβαιος οτι θα συμφωνούσα μαζί σας. Στα δύσκολα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από το 2010 μέχρι τώρα, έχουν γίνει και στην Ελλάδα πράγματα.  Και δεν θεωρώ πως θα ήταν σωστό και πρέπον, για έναν εν ενεργεία υπουργό της Κύπρου να σχολιάζει τα της ελληνικής οικονομίας. Αλλά βλέποντας τα πράγματα από μια απόσταση, συμμετέχοντας στο Eurogroup, εγώ θα ήθελα να αναγνωρίσω τις προσπάθειες που έχουν γίνει σε αυτή την οκταετή περίοδο των ελληνικών προγραμμάτων. Άλλαξαν πράγματα. Αναγνωρίζω ή ξέρω, πως ο κόσμος, οι πολίτες, οι επιχειρήσεις, δεν έχουν νιώσει ακόμη το όφελος των μεταρρυθμίσεων της εξυγίανσης. Αλλά να σας πω ότι και στην Κύπρο υπάρχει αυτή η αίσθηση. Δηλαδή παρά το ότι έτρεξε γρηγορότερα και με πιο ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης η κυπριακή οικονομία, υπάρχει ακόμη αυτή η αίσθηση... Και είναι λογικό, όταν κάποιος ή όταν μια οικονομία διολισθήσει και χάσει ένα σημαντικό ποσοστό του εθνικού της προϊόντος, το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει να ανεβαίνει..

Ερ. Δεν έχει φανεί ακόμη στις τσέπες των πολιτών...

Απ. Ε βεβαίως και δεν μπορεί δυστυχώς να γίνει..

Ερ. Είναι όμως η Κύπρος ένα αντιπαράδειγμα. Σε αντίθεση με την Κύπρο που μείωσε τους φόρους, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει ή δεν θέλει η κυβέρνηση να μειώσει την φορολογία.

Απ. Δεν θα ισχυριστώ ότι η δική μας πολιτική συνταγή,  είναι η μόνη και αυτή που θα πρέπει να ακολουθείται σε κάθε περίπτωση. Περιγράφω όμως μια σημαντική πτυχή της δικής μας οικονομικής πολιτικής. Στην περίπτωση της Κύπρου δούλεψε. Το γεγονός δηλαδή ότι μείναμε μακριά από τις φορολογίες, δούλεψε. Είδαμε και το βλέπουμε ακόμη, επειδή η προσπάθεια μας να προωθούμε φορολογικά κίνητρα, ελαφρύνσεις συνεχίζεται. Και βλέπουμε πως σε κάθε βήμα μείωσης συντελεστών, η εισαγωγής στοχευμένων φορολογικών κινήτρων, τα φορολογικά μας έσοδα αυξάνονται. Με το κάθε βήμα βλέπουμε τα έσοδα μας να αυξάνονται. Επειδή η σωστή μεταχείριση της φορολογικής πολιτικής μπορεί να είναι εργαλείο αναπτυξιακό και η ανάπτυξη φέρνει έσοδα και για το κράτος.

Ερ. Η Κύπρος βγήκε στις αγορές με ένα εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο. Η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές. Εσείς νομίζετε ότι θα καταφέρουμε κάποια στιγμή σύντομα να βγούμε;

Απ. Θα ήμουν και εδώ αισιόδοξος. Ότι δηλαδή θα υπάρξει ξανά, επειδή έχει γίνει, έχουν γίνει πράξεις δανεισμού στο παρελθόν από το ελληνικό κράτος. Θα υπάρξει ξανά πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Δεν γνωρίζω τα ακριβή δεδομένα, δεν μπορώ ασφαλώς να σας πω πότε αυτό θα επισυμβεί, εναπόκειται στο οικονομικό επιτελείο της κάθε χώρας να μετρήσει τα δεδομένα..

Ερ. Η αίσθηση στην Ελλάδα είναι ότι υπάρχει ένα μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Κύπρο. Έχει να κάνει με τραγικό το 2015; Δεν το έχουν ξεχάσει οι αγορές; Έχει να κάνει με την υπερφορολόγηση; Με την προεκλογική περίοδο που ζούμε;

Απ. Με σπρώχνετε στα της Ελλάδας και δεν θέλω να προβαίνω σε σχολιασμούς που αφορούν είτε την ελληνική πολιτική είτε την ελληνική οικονομία. Παρολ' αυτά θα αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία να στείλω ένα μήνυμα. Δεν θα ήθελα να δημιουργείται μια απαισιόδοξη αντίληψη για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Εγώ είμαι αισιόδοξος για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Αν τα κατάφερε η Κύπρο που  έχει μια πολύ πιο μικρή οικονομία, χωρίς το βάθος της ελληνικής, είμαι απόλυτα βέβαιος ότι και η ελληνική οικονομία μπορεί πλήρως να πετύχει τον στόχο της ανάκαμψης. Ήδη έχουν γίνει πολλά, μπορεί να πρέπει να γίνουν ακόμη κάποια βήματα αυτό δε νομίζω ότι υπάρχει κανείς που δεν το αναγνωρίζει, αλλά είμαι αισιόδοξος. Αυτό το μήνυμα θέλω να το μεταδώσω. Έχει αστείρευτη παραγωγική προοπτική η ελληνική οικονομία, έχει ένα εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, είναι η πιο όμορφη χώρα στον κόσμο και αυτό σημαίνει πολλά για τον τουρισμό, και μπορεί βεβαίως να υπάρξει ένα αναπτυξιακό άλμα. Συνεπώς αυτή η απαισιοδοξία θα πρέπει να δώσει την θέση της σε μια καινούργια προοπτική με αυτοπεποίθηση και η Ελλάδα να ολοκληρώσει τα βήματα, τις κινήσεις που πρέπει να κάνει, για να πάει  ακόμα πιο μπροστά.

Ερ. Να μην σας βάλω στα δύσκολα. Ποιο είναι το μυστικό ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να περάσει σε γρήγορη ανάπτυξη.

Απ. Το λέω ξανά, δεν υπάρχει μυστικό. Κινήσεις της κοινής λογικής. Ο,τιδήποτε βοηθά, τονώνει την εμπιστοσύνη, ο,τιδήποτε δημιουργεί ένα κλίμα σταθερότητας, βεβαιότητας προβλεψιμότητας, σε κάθε οικονομία, είτε της Κύπρου είτε της Ελλάδας ή την οποιαδήποτε οικονομία του κόσμου, είναι κινήσεις  ουσιαστικές και απαραίτητες, για να υπάρξει αυτή η ισχυρότερη ισχυρότερη ανάκαμψη. Αλλά και το θετικότερο μήνυμα που πρέπει να φτάσει στις διεθνείς αγορές, ούτως ώστε να εμπιστευτούν να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες αυτής της οικονομίας, να έρθουν και ξένες επενδύσεις τους σε τομείς της πραγματικής οικονομίας, να δημιουργηθεί  δηλαδή ένας θετικός κύκλος.

Ερ. Μήπως ένα από τα μυστικά της Κύπρου είναι η πολιτική συναίνεση; Χαμογελάτε... Εντάξει, προφανώς στην αρχή ήταν δύσκολο, μετά συμφωνήσατε ότι έπρεπε να ακολουθήσετε και να εφαρμόσετε με αυστηρότητα το πρόγραμμα. Μήπως στην Ελλάδα ένα από τα προβλήματα που δημιουργούν το έλλειμμα εμπιστοσύνης είναι η έλλειψη συναίνεσης; 

Απ. Υπάρχει λίγο μία εξιδανικευμένη εικόνα για τα της Κύπρου. Και  η συναίνεση είναι σχετική. Δεν μπορώ να πω πως υπάρχει μια καθολική συναίνεση για την οικονομική πολιτική. Από την άλλη, για να είμαι και δίκαιος, πολιτικές δυνάμεις της κυπριακής αντιπολίτευσης έχουν δώσει την στήριξή τους σε καθοριστικές κινήσεις η νομοσχέδια η μέτρα. Ναι, τουλάχιστον στα μεγάλα και στα σημαντικά, έστω με καθυστέρηση, μπορεί όχι σε όλο το εύρος των κινήσεων που έπρεπε να κάνουμε... Δεν  προχωρήσαμε για παράδειγμα όσο θα έπρεπε ή όσο προχώρησε η Ελλάδα στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων, των ιδιωτικοποιήσεων, δεν καταφέραμε την συναίνεση στο βαθμό που έπρεπε σ’αυτό τον τομέα. Αλλα κατα τα άλλα, στα μεγάλα ζητήματα υπήρξε η στοιχειώδης συναίνεση, βρέθηκαν πολιτικές δυνάμεις και από την αντιπολίτευση πέραν από τη συμπολίτευση, δημιουργήθηκε πλειοψηφία, δημιουργείται... Δεν θέλω να μιλάω για το παρελθόν, γιατί η προσπάθεια είναι συνεχής, δεν τελείωσε, δεν τελειώνει με την ολοκλήρωση ενός μνημονιακού προγράμματος. Για την  ακρίβεια πολλές κινήσεις στην Κύπρο, έγιναν μετά που τελείωσε το μνημόνιο και αρκετές είναι ακόμη στο πρόγραμμά μας το κυβερνητικό για να γίνουν στο επόμενο διάστημα. Και χρειαζόμαστε βεβαίως την κοινωνική και την πολιτική συναίνεση.

Ερ. Αυτό νομίζω ότι παρά την δυσκολία σας να σχολιάσετε τα ελληνικά πολιτικά πράγματα και την καταλαβαίνω απόλυτα, μπορείτε να το σχολιάσετε. Παίζει ρόλο το παρελθόν για το έλλειμμα εμπιστοσύνης για την ελληνική οικονομία; Είναι ακόμη στο μυαλό των ξένων επενδυτών το τραγικό 2015;

Απ. Εγώ νομίζω περισσότερο μετράει η προοπτική. Περισσότερο. Αν διαφανεί η διάθεση, η αποφασιστικότητα σε μια χώρα, σε μια οικονομία, να προωθηθούν κινήσεις που θα διασφαλίσουν την βιώσιμη ανάπτυξη, οι αγορές θα αντιδράσουν θετικά. Και έχω αυτή την αίσθηση και για την Ελλάδα. Έχω την αίσθηση ότι είναι πανέτοιμες οι διεθνείς αγορές και η διεθνής επενδυτική κοινότητα..

Ερ. Δεν το βλέπουμε ακόμα...

Απ. Κοιτάξτε, ίσως όχι στο βαθμό που θα επιθυμούσε κάποιος. Αυτό δεν σημαίνει πως έχουν κλείσει οι πόρτες, πως δεν υπάρχει θετική προοπτική και πως η Ελλάδα είναι καταδικασμένη. Δεν το δέχομαι, δεν συμφωνώ. Είναι θεωρώ έτοιμες, βλέπουν οι διεθνείς αγορές τις προσπάθειες που έχουν γίνει, τις θυσίες που έχουν γίνει από τον ελληνικό λαό, τις προσπάθειες που έχουν γίνει για να διορθωθούν κάποια πράγματα. Καμία χώρα, καμιά οικονομία δεν είναι σε τέλεια κατάσταση και δεν θα το ισχυριζόμουν ούτε για για την Κύπρο ούτε για την Ελλάδα ασφαλώς. Υπάρχουν ακόμα βήματα που πρέπει να γίνουν, αλλά οι αγορές και η διεθνής επενδυτική κοινότητα θέλει να δει προοπτική.

Ερ. Μήπως το πάγωμα των μεταρρυθμίσεων λόγω εκλογών και οι προεκλογικές παροχές ήταν ένα κακό μήνυμα στις αγορές;

Απ. Ισχυρίζεστε ότι έχει γίνει κάτι τέτοιο; (Γέλια)

Ερ. (Γέλια...) Καταλαβαίνω ότι δεν θέλετε να το σχολιάσετε και αποσύρω την ερώτηση...

Απ. Δεν είναι άσχημες πάντως οι εκθέσεις, η αξιολόγηση από τους θεσμούς το τελευταίο διάστημα.

Ερ. Η αξιολόγηση είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή, θα δούμε τι θα προκύψει... Εδώ στην Αθήνα πάντως, στην Ελλάδα, αυτό που μας απασχολεί τώρα, είναι η πρόβλεψη που έκανε, η εκτίμηση που έκανε ο Κώστας Σημίτης, ότι δεν θα καταφέρουμε να βγούμε στις αγορές και θα αναγκαστούμε να ζητήσουμε ένα νέο δάνειο από τον ESM. Με ένα νέο μνημόνιο. Αυτή είναι μία προοπτική που μας φοβίζει...

Απ. Και ορθώς. Πρέπει να φοβίζει και πρέπει να ανησυχεί μια τέτοια προοπτική. Δεν είμαι βέβαιος, αν θα συμμεριζόμουν αυτή την εκτίμηση, αλλά θα συμφωνούσα ότι θα ήταν μια αρνητική εξέλιξη, μία πολύ αρνητική προοπτική. Με δυσκολία εξάλλου τα κράτη-μέλη θα αποδέχονταν ένα αίτημα και θα συμφωνούσαν σε ένα νέο πρόγραμμα. Δεν το βλέπω, δεν θεωρώ πως χρειάζεται και θα χρειαστεί. Ίσως είμαι πιο αισιόδοξος από ό,τι εσείς για την Ελλάδα. Εγώ βλέπω την Ελλάδα να έχει την δύναμη, να έχει την προοπτική να προχωρήσει.

Κάτι τέτοιο πάντως (σ.σ. ένα νέο δάνειο), μια τέτοια προοπτική, θα ήταν άκρως αρνητική. Για μια σειρά από πολιτικούς και οικονομικούς λόγους θα έριχνε την Ελλάδα σε ένα νέο κύκλο αβεβαιότητας, αλλά το λέω ξανά, δεν προβλέπω και δεν διαβλέπω αυτή την προοπτική,  είμαι πολύ πιο αισιόδοξος. Θεωρώ ότι η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει.

Ερ. Για να το αποφύγουμε πρέπει να βγούμε σύντομα στις αγορές...

Απ. Δεν είναι θέμα χρόνου πότε θα βγει στις αγορές. Είναι αν θα υπάρξει μία συνέχεια, μια συνέχιση της προσπάθειας. Αν η οικονομική εμπιστοσύνη θα διασφαλιστεί, με ευθύνη όλων ασφαλώς...