دیابت در دندانپزشکی (دیابت ملیتوس) عمده ترین بیماری غدد درون ریز است که حدود ۷٪ درصد از جمعیت را گرفتار می کند و حدود ۲ تا ۳ درصد نیز تشخیص داده نشده باقی می مانند.
جهت طبقه بندی کردن انواع مختلف دیابت نظرات مختلفی وجود دارد.رایج ترین طبقه بندی شامل سه گروه کلینیکی کلی دیابت نوع ۱،دیابت نوع ۲ و دیابت حاملگی است.
در دیابت نوع یک ، انسولین در پانکراس تولید نمی شود.این نوع از دیابت در کودکان دیده شده،با وجود این شیوع آن در افراد مسن در حال افزایش است.
دیابت نوع دو که شایعتر می باشد و حدود ۹۵٪ درصد از موارد دیابت را تشکیل می دهد.این نوع از دیابت تقریبأ همیشه در بزرگسالان ایجاد می شود و نتیجه عدم توانایی بدن در پاسخ صحیخ به عمل انسولین که در پانکراس تولید می شود است.
علائم اصلی دیابت پرادراری ،پرنوشی و پرخوری و کاهش وزن هستند.بنابراین تاریخچهٔ پزشکی باید شامل سؤالاتی در زمینهٔ افزایش تشنگی،ادرار،اشتها یا کاهش وزن اخیر باشد.
تقریبأ همه غشاء های سلولی به جز سلول های مغز و نخاع برای عبور گلوکز به انسولین نیاز دارند.در صورت کمبود انسولین گلوکز در جریان خون باقی می ماند و میزان قند خون بالا می رود.بیماران دیابتی اغلب به عفونت ها و مشکلات عروقی دجار می شوند.به دلیل نقص در عملکرد عروقی و کموتاکسی و همچنین عملکرد ناقص نوتروفیل ها و در نتیجهٔ تجمع بی هواری ها روند ترمیم با مشکل مواجه می شود.سوخت و ساز پروتئین کاهش یافته و ترمیم بافت نرم به تأخیر می افتد.نوسازی اعصاب تغییر می کند و رگ سازی با مشکل مواجه می شود.
بیماران مبتلا به دیابت به علت روند ترمیمی ضعیف به هنگام جراحی ،باید قبل،در زمان و حتی بعد از جراحی شرایط ویژه ای را طی کنند،چرا که به علت روند داشتن روند ترمیم ناقص مشکلات بعد از جراحی های دندانپزشکی را تجربه نکنند.
جدی ترین عارضهٔ دیابت برای بیماران دیابتی طی درمان دندانپزشکی هایپوگلسیمی( کاهش قند خون)است ، که در اثر بالا رفتن میزان انسولین ، داروهای هایپوگلیسمیک (کاهنده قند خون) یا جذب ناکافی غذا ایجاد می شود.ضعف ،اضطراب ،لرزش، طپش قلب یا عرق کردن همه از علائم هایپو گلیسمی (کاهش قند خون) هستند.
علائم خفیف را می توان با دادن کمی قند به شکل آب پرتقال یا آب نبات به بیمار درمان کرد.اگر به علائم توجهی نشود درگیری ممکن است از گیجی تا آشفتگی و تشنج ، کما و مرگ پیش رود.
ترس از انجام خدمات دندان پزشکی ممکن است آزاد شدن هورمون های افزایش قند خون را فعال کند که تنظیم انسولین را بهم می زنند و ممکن است باعث هایپرگلایسمی ( افزایش قند خون ) و مشکلات کاتابولیک شوند.
یک پروتکل کاهش استرس برای تمامی این بیماران توصیه می شود که شامل موکول کردن جلسات درمانی به اول صبح ، خوردن صبحانه کافی ،کاهش درد و استرس ، ارائه فواصل استراحت به بیمار در حین درمان و آرامبخشی در حد امکان چه در محیط اتاق انتظار و چه در محیط درمانی را شامل می باشد. با رعایت این نکات به ظاهر کم اهمیت نه تنها میتوان درمان های انتخابی را در مطب با خیال راحت انجام داد،بلکه درمان های با ریسک بالاتر را هم به این عزیزان ارائه نمود.