اگر شما هم جز آن دسته افرادی هستید که بیرون ریختن دل و رودۀ گجت‌ها برایشان لذت‌بخش است، این مطلب برای شماست. اگر خورۀ تعمیرکردن گجت‌های خود هستید، احتمالا برای شما هم پیش آمده که هنگام تعمیر برخی از این گجت ها، دلتان بخواهد سرتان را به دیوار بکوبید. حقیقت این است که در مورد میزان تعمیر پذیری گجت های مختلف اتفاق نظر وجود ندارد. پرسیدن این سوال که قابلیت تعمیر کدام گجت از دیگری کمتر است و یا تعمیر آن سخت‌تر از بقیه است دقیقا مانند این است که بپرسیم کدام دیوار محکم‌تر است تا سرمان را به آن بکوبیم!
سایت Ifixit پر از افرادی است که پیچ‌گوشتی به دست و شبیه به شما به جان گجت‌هایشان می‌افتند و البته اکثر این افراد واقعاً در این کار تبحر دارند. این سایت گجت‌ها را از لحاظ تعمیرپذیری از 1 تا 10 رده‌بندی کرده است؛ به طوری که عدد 1 نمایانگر کمترین قابلیت تعمیر و 10 بیانگر قابلیت تعمیر آسان برای یک گجت است. در مقاله ی “مقایسه ی گوشی های مختلف از منظر تعمیر پذیری” برخی از برندها را از نظر قابلیت تعمیر پذیری آنها مقایسه کردیم. با کوک موبایل همراه باشید تا به بررسی 5 مورد از این گجت‌ها که توسط Ifixit به عنوان گجت‌های تقریبا غیرقابل تعمیر معرفی شده‌اند، بپردازیم.
1- ساعت هوشمند موتورولا موتو 360 (Motorola moto 360)
هنگامی که به داخل این ساعت نگاه می‌کنید حس دیدن یک وسیله ی کاملا ابتدایی به شما القا می‌شود. اگر بخواهید قاب پشتی آن را بردارید باید به آن حرارت بدهید چون سرجایش چسب شده است. سپس باید واشری که از نفوذ آب جلوگیری می‌کند را بردارید. باتری این ساعت نیز در زیر بورد اصلی قرار دارد و خبر بدتر اینکه اگر بخواهید شیشۀ شکستۀ آن را عوض کنید باید کل قطعات را بیرون بیاورید.
معرفی 5 گجت با قابلیت تعمیر بسیار کم
- رتبه تعمیرپذیری: 3
2- گوشی سامسونگ گلکسی اس 6 اج (Samsung galaxy s6 edge)
سامسونگ برای مدت مدیدی به عنوان سازنده اسمارت‌فون‌های با کیفیت و دوام بالا شناخته می شده است؛ اما با عرضه ی گلکسی اس 5 قابلیت تعمیر گوشی‌های این برند، پایین آمد. این سیر نزولی با ارائه ی اسمارت‌فون‌های اس 6 و اس 6 اج ادامه پیدا کرد، دو تلفن همراهی که جلو و پشت آنها شیشه‌ای است و این یعنی دو برابر شدن احتمال آن که این گوشی بشکند. باتری نیز عملاً با مقدار زیادی چسب دفن شده است. تنها توصیه‌ای که می‌توان کرد این است که مراقب باشید تا این گوشی‌ها از دستتان نیافتد و دعا کنید که باتری آنها دوام بیاورد!
معرفی 5 گجت با قابلیت تعمیر بسیار کم
- رتبه تعمیرپذیری: 3
3- گوشی اچ‌تی‌سی وان ام 9 (HTC One M9)
HTC One M7 پرچمدار شرکت HTC در سال 2013، یک گوشی با قابلیت تعمیر بسیار بسیار پایین بود که در رده 1 رتبه‌بندی Ifixit قرار گرفت. در سال 2014 M8، با مقداری بهبود در رده 2 ایستاد؛ اما این پیشرفت در قابلیت تعمیر، با بیرون آمدن M9 به کلی متوقف شد و تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. باتری این گجت آن‌چنان در زیر قطعات دیگر پنهان شده است که اساسا برداشتن آن غیر ممکن است. اگرچه صفحه نمایش این گوشی در بالای قطعات دیگر قرار دارد و با مقدار کمی چسب سرجایش نشسته است؛ اما آخرین قطعه از زنجیرۀ جداسازی همین است؛ بنابراین برای تعویض صفحۀ ترک خوردۀ این گوشی باید همۀ اجزا را از هم باز کنید.
معرفی 5 گجت با قابلیت تعمیر بسیار کم
- رتبه تعمیرپذیری: 2
4- تبلت مایکروسافت سرفیس پرو 3 (Microsoft surface pro3)
یک نمونۀ دیگر از طراحی‌هایی که بهایی به قابلیت تعمیر نداده است این محصول مایکروسافت است. در دو نسل قبلی این تبلت، تمامی اجزای داخلی پشت یک صفحه نمایش شکننده که با مقدار خیلی زیادی چسب مهر و موم شده بود، قرار داشتند و دسترسی به اجزای آن عملا غیر قابل ممکن بود. در مدل جدید این تبلت، وضعیت بدتر از قبل شده است. صفحه نمایش این مدل جدید به طور قابل توجهی باریک‌تر و شکننده‌تر از قبل شده است.
معرفی 5 گجت با قابلیت تعمیر بسیار کم
- رتبه تعمیرپذیری: 1
5- لپ‌تاپ اپل مک‌بوک پرو رتینا (Apple MacBook Pro Retina)
با هم دیدیم که قابلیت تعمیر در طراحی بسیاری از گجت‌ها در اولویت آخر قرار دارد. به بیانی دیگر اگر طراحی را یک ماشین در نظر بگیرید که قرار است مولفه‌های مهم در طراحی سوار آن شوند، قابلیت تعمیر جایگاهش صندلی عقب است؛ اما در این مدل اپل، این قابلیت در صندوق عقب ماشین قرار دارد و در آن هم قفل است! پیچ‌های اختصاصی اپل به نام pentalobe، کاملا دسترسی شما را به داخل محدود می‌کنند. اگر موفق به باز کردن این پیچ‌ها هم بشوید، خواهید دید که باتری با یک چسب قوی سر جایش چسب شده، کابل‌های متصل‌کننده به سختی جدا می‌شوند و پردازنده، رم و همچنین حافظه‌های ssd همگی به برد لحیم‌کاری شده‌اند و قابل جدا کردن نیستند. علاوه بر همۀ اینها تنها یک پورت usb-c در این مدل تعبیه شده و معمولا مابین power، usb و پورت‌های صفحه نمایش به اشتراک گذاشته می‌شود؛ بنابراین فشار زیادی را متحمل خواهد شد.
معرفی 5 گجت با قابلیت تعمیر بسیار کم
- رتبه تعمیرپذیری: 1
نسخه‌های جدید محصولات دیجیتالی، سریع‌تر از قبل وارد بازار می‌شوند و میزان عرضه و تقاضا رو به افزایش است؛ اما این در مورد همۀ این گجت‌ها صادق نیست. در واقع گجت‌هایی برندۀ واقعی این بازار‌ها هستند که در طراحی آنها، قابلیت تعمیر به عنوان یک اصل در نظر گرفته شود. با گسترش آموزش‌های تعمیرات گجت‌ها در فضای وب که تقریبا در دسترس عموم قرار دارد، مردم خودشان اقدام به تعمیر وسایل خود می‌کنند.
قابلیت تعمیر پذیری گجت‌ها مسئله بسیار مهمی است؛ زیرا همۀ ما معمولا هزینه‌های گزافی برای خرید این محصولات متحمل می‌شویم؛ بنابراین نباید در صورتی که یک قطعۀ کوچک از این وسایل خراب شد، مجبور باشیم کلا آن را دور بیاندازیم.
در حقیقت باید گفت که قابلیت تعمیر برای یک گجت مسئله‌ای است که باید به صورت پیش‌فرض و یک اصل بنیادین در طراحی وجود داشته باشد نه به عنوان یک آپشن اضافه و اختیاری که روی گوشی و یا تبلت ما قرار داده شده باشد.