اجرا ی طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظیم (ع)

وارد شهر باستانی و تاریخی ری که می‌شویم، هنوز می توان رگه های باقی مانده تاریخ هزاران سال گذشته را در زیر پوسته جدید این شهر قدیمی دید، شهری که برای هر تازه وارد می تواند تقابلی از بافت قدیمی و فرسوده شهری با بافت جدید را نشان دهد.
در شهر ری همه چیز از خیابان‌ها گرفته تا کسب و کار مردم و زندگی روزانه آنها به یک نقطه مرکزی ختم می‌شود.
نقطه ای که به گفته مردم این منطقه قبله تهران است؛ حرم شاه عبدالعظیم حسنی(ع) در سالهای گذشته با وجود قدمت این حرم در شهر ری و زائر پذیری بالای آن به جای توسعه اطراف حرم، این بافت فرسوده بود که حرم عبدالعظیم حسنی را در بر می‌گرفت؛ اما بالاخره طرح توسعه حرم پس از سالها انتظار و مسکوت ماندن اجرا شد.
این طرح یکی از طرح های قدیمی است که قرار بود سالها پیش به مرحله اجرا برسد؛ اما این بار شهرداری منطقه 20 با تملک اراضی و خانه های اطراف حرم توانست در ضلع جنوبی و شرقی محور توسعه حرم را به جریان بیندازد.
طرحی که آزاد سازی اراضی اطراف حرم که عموماً بافت فرسوده و ناکارآمد بود و از همه مهم تر راضی کردن معارضان برای شهرداری این منطقه کار چندان ساده ای نبود.
پایان انتظار 20 ساله
بعد از گذشت بیش از ۲۰ سال از زمانی که مسوولان شهر ری تصمیم به توسعه حرم شاه عبدالعظیم گرفتند، شهرداری منطقه ۲۰ به تمام بحث های پیرامونی در مورد تملک اراضی اطراف حرم پایان داد و بالاخره تملک و آزاد سازی ۱۳ هکتار از املاک فرسوده ضلع جنوب حرم حضرت عبدالعظیم (ع) آغاز شد.
عبدالهی با اشاره به این موضوع می گوید: به دلیل بافت مذهبی منطقه و حضور چشمگیر زائران در این شهر زیارتی تملک و توسعه بافت فرسوده محله های قدیمی اطراف حرم حضرت عبدالعظیم (ع) در اولویت برنامه های شهرداری قرار داشته و دارد.
در نتیجه امسال اعتبار قابل توجهی از سوی شهرداری مرکز برای اجرای این طرح فرا منطقه ای اختصاص یافت که توانستیم تملک و تخریب این بخش را به اتمام برسانیم تابا بهسازی موقت این مساحت تملک شده بتوانیم امکانات رفاهی و خدماتی خاصی را به شهروندان و زائران ارایه دهیم.
یکی از مشکلات مسکوت ماندن طرح توسعه حرم دراین چند سال امکان تملک اراضی اطراف حرم بود. شهردار منطقه 20 دراین باره می گوید: کارشناسان اداره املاک منطقه طی چندین مرحله در سنوات گذشته اقدام به ارسال دعوت نامه برای مالکان کردند که در حال حاضر بخش اعظمی از املاک واقع در طرح،تملک و تخریب شده و تعداد محدودی از املاک باقی مانده است.
وی درباره مشکلات تملک بافت فرسوده اطراف حرم نیز عنوان می کند: متاسفانه عدم توافق برخی از مالکان با قیمت های کارشناسی در واگذاری ملک فرسوده خود،مهم ترین عامل در کندی روند اجرای این طرح مهم و تاثیر گذار بود. در حال حاضر در جریان اجرای این طرح شرکت عمران و توسعه ری با محوریت شهرداری اعتباری را در اختیار دارد که در حال حاضر بر اساس اولویت از مالکان واحدهای مسکونی محلات هاشم آباد و نظرآباد حول حرم دعوت می کند تا املاک آنها را خریداری کند.
زیبایی شناسی در طرح و توسعه حرم
عباس فرشادیان، معاون فنی و عمرانی منطقه ۲۰ نیز درباره پیشرفت کار در ۱۳ هکتار بهسازی اراضی اطراف حرم عبدالعظیم می گوید: در فاز نخست طرح توسعه حرم،اراضی جنوب و شرق حرم بهسازی می‌شود. در حال حاضر حدود دو هکتار از اراضی جنوبی اطراف حرم رفع معارض شده و با توجه به پیشرفت ۹۰ درصدی کار پیش بینی می کنیم تا شب های قدر آماده بهره برداری شود .در شرق حرم وسعت کار به اندازه جنوب حرم نیست و تنها محدود به بازسازی ابتدای در ورودی آستان عبدالعظیم،بازسازی معابر،جداول و ایجاد پارکینگ موقت می شود.

وی در ادامه با اشاره به هزینه اجرایی فاز نخست توسعه حرم می گوید: برآورد هزینه در قسمت جنوب حرم یک میلیارد تومان و در قسمت شرق ۵۰۰ میلیون تومان بوده است.
به گفته معاون فنی و عمرانی منطقه 20،نیز توسعه حرم طرح در محدوده محله های نفر آباد و هاشم آباد به صورت موضعی است و در نهایت اراضی تملک شده به پارکینگ های طبقاتی و آب نما تبدیل می شوداما اماکن تفریحی و تجاری در زیر این محدوده ایجاد خواهد شد تا هیچ مانع بصری در اطراف حرم وجود نداشته باشد و زائران به راحتی بتوانند حرم را ببییند .همچنین براساس طرح هایی که دراین رابطه تهیه شده،قرار است در اطراف حرم استراحتگاهی به نام باغ مشاهیر ایجاد شود تا مسافران بتوانند دراین فضای تفریحی به استراحت بپردازند .علاوه براین باغ،پیش بینی شده زائر سراهای یک طبقه در اطراف حرم ایجاد شود. آنچه هم اکنون به عنوان طرح توسعه حرم تهیه شده و در حال اجراست،در نهایت شامل مساحتی بالغ بر 230 هکتار است. همان طور هم که گفته شد این محدوده از شمال به جاده قم و 24 متری و از جنوب به اتوبان سلمان فارسی و انتهای خیابان کریمی شیرازی محدود می شود.

اجرای طرح به نفع شهروندان
حسین فدایی، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی، نیز در این نشست مشترک وضعیت موجود در اطراف حرم حضرت عبدالعظیم (ع) را متناقض با داخل حرم دانسته و گفته بود: باید از نظر استحکام بناهای اطراف حرم و افزایش امنیت اخلاقی خیابان ها و راه های منتهی به آستان مقدس، طرح جامع نوسازی و بهسازی اطراف حرم مطهر به انجام برسد. وی در این جلسه عنوان کرده بود: "نمونه این طرح در آستان قدس رضوی، حرم حضرت معصومه (س) و حرم شاهچراغ شیراز به انجام رسیده و نتایج خوبی را نیز داشته است که باید از این تجربه های مفید استفاده کرد".
برخی از مسوولان شهر ری اجرای طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظیم حسنی را به مدت ۱۸ سال پیش و برخی دیگر به ۲۵ سال قبل نسبت می دهند. طرحی که در طول این سال ها تنها به خاطر تملک بافت فرسوده اطراف حرم تا سال ۸۹ همچنان مسکوت مانده بود.