Måndag kveld la næringskomiteen på Stortinget fram innstillinga om årets jordbruksoppgjer.
Der går det fram at Venstre-forslaget om å auke ramma til 625 millionar kroner, og sende oppgjeret tilbake til partane for sluttforhandlingar, får fleirtal på Stortinget gjennom støtte frå Høgre og Frp.
Merknadene frå Venstre i innstillinga er i stor grad i tråd med forslaget Venstre la fram på fredag.
Les også: Venstre føreslår ei ramme på 625 millionar kroner
Eit nytt punkt er derimot knytt til prisveksten på korn og kraftfôr. Venstre viser i innstillinga til at målpris og kraftfôrpris har verknad frå 1. juli 2017, medan budsjettstøtta i jordbruksavtalen har verknad frå 1. januar 2018.
«For å sikre at det blir praktisk mulig å få gjennomført reelle forhandlinger med de føringer som legges, fremmer dette medlem forslag om å fastsette målpris og kraftfôrpris før oppgjøret sendes tilbake», skriv Venstre i merknaden.
Venstre føreslår å vidareføre prisnedskrivingstilskotet til norsk korn med uendra satsar og auke tilskotet til norsk matkorn med fire øre per kilo.
Regjeringa føreslo på si side i statens tilbod å redusere prisnedskrivingstilskotet med nær seks øre per kilo, ein reduksjon på rundt 66 millionar kroner. Samla ville det gitt ein prisvekst på kraftfôr på 12 øre per kilo.
Med forslaget frå Venstre blir prisveksten på kraftfôr dermed i praksis halvert til rundt seks øre per kilo som følgje av jordbruksoppgjeret. Råvarekostnaden for matkveite til bakteriindustrien aukar med rundt fem øre per kilo, som er omtrent uendra frå statens tilbod.
Les også: Frp roser Venstre for å bryte forhandlingane om jordbruksoppgjeret
Auken i ramma frå 410 til 625 millionar kroner skal finansierast med friske pengar frå budsjettet går det fram av Venstre-framlegget.
Ein god slump av auken i budsjettstøtte på 215 millionar kroner blir derimot bunde opp til å redusere veksten i kraftfôrprisen. Med fråtrekk for endringane i tilskot til matkorn vil 52 millionar kroner av summen gå til det.
– Venstre bruker 52 millionar kroner av dei 215 millionar kronene i budsjettauke på prisnedskriving for korn og matkorntilskot, seier seniorrådgjevar i Norges Bondelag, Anders Huus, som også sit i Budsjettnemnda for jordbruket.
– Det vil snevre inn forhandlingsrommet?
– Ja, på det punktet er det låst, seier Huus.
Les også: KrF, Sp, Ap, og SV vil ha ramme på 790 millionar kroner i jordbruksoppgjeret
Huus legg til at Stortinget også legg opp til at alle endringar i målprisar skal fastsetjast før det blir nye forhandlingar og at det heller dermed ikkje blir eit forhandlingstema.
Målprisendringane ligg dermed an til å bli som i statens tilbod.
Det betyr ein auke på 3 øre per liter for mjølk, ingen endring for gris, 15 øre i auke for poteter, 2,2 prosent auke for grønsaker og frukt, 9 øre i auke for matkveite, ingen endring for matrug, 6 øre auke for dei aller fleste slag fôrkorn, såkorn, oljevekstar og erter utanom havre som får 5 øre i auke.
Endringane skjer frå 1. juli i år.
Les også: Sp: – Juks å framstille det som inntektspengar
Venstre skriv følgjande om føringane partiet legg inn for dei nye forhandlingane mellom bondeorganisasjonane og regjeringa om fordelinga av den auka ramma:
«Dette medlem ber om at partene benytter det økte handlingsrommet en slik ramme gir til å:
- Styrke små og mellomstore bruk
- Styrke grunnlaget for beiting på innmark
- Prioritere utviklingsprogrammet for å stimulere tilleggsnæringer / lokalmat og legge til rette for landbruksbasert reiseliv
- Vidareføre økologisatsingen
- Gi bedre investeringsmuligheter i bygg og jord innenfor en variert bruksstruktur
- Intensivere klima- og miljøarbeidet, blant annet ved bruk av mer tre i bygninger og styrking av dreneringsmuligheter
- Fortsatt stimulere potetspritproduksjon
Venstre skriv vidare at partiet ber partane prioritere rask framdrift.
Les også: Kongshaug-refs av Venstre: – Skuffa over mitt eige parti
Høgre og Frp varslar at dei sluttar seg til forslaget frå Venstre.
«Komiteens medlemer fra Høyre og Fremskrittspartiet viser til sitt primære standpunkt, men vil - basert på situasjonen i Stortinget - stemme for Venstre sitt forslag om å sende jordbruksoppgjøret tilbake til regjeringen med sikte på nye forhandlinger med jordbruket», skriv dei.
Ifølgje Bondelaget vil ramma på 625 millionar kroner gi rundt 13.000 kroner eller rundt 3,5 prosent i inntektsvekst per årsverk.
Andre grupper er venta å få 16.700 kroner, eller 3,1 prosent, noko som vil kreve ei ramme på 790 millionar kroner for å matche kronemessig i jordbruksoppgjeret.
Les også: Sp: – Venstre meinte 790 millionar var for mykje pengar
Det har ikkje lukkast Nationen å få kommenter frå talsperson for Venstre, Pål Farstad.
Stortingsrepresentant André N. Skjelstad har på vegner av Venstre avvist at partiet bryt målet om å redusere inntektsgapet mot andre grupper sjølv om jordbruket med Venstre-forslaget ligg an til å få 3700 kroner mindre enn andre grupper i inntektsvekst målt i kroner.