Budget voor 2015 is bij deel instellingen jeugdzorg al op

Het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP), dat deze signalen krijgt uit alle hoeken van het land, noemt het 'zorgelijk' dat al in juli sommige psychologenpraktijken geen nieuwe kinderen meer kunnen behandelen. 'Hoe moet dat de rest van het jaar? Als cliënten niet naar de zorg van hun eerste keus kunnen gaan, komt de keuzevrijheid in gevaar.'

De gemeenten verzekeren dat als een instelling door haar budget heen is, de kinderen bij een andere zorgverlener terecht kunnen. Daardoor is volgens hen de zorg gegarandeerd. In geval van crisis kunnen kinderen altijd ergens terecht, benadrukt een woordvoerder van de samenwerkende gemeenten in Zuid-Holland Zuid.

Minder geld

Per 1 januari zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Voor deze hulp aan kinderen met problemen krijgen zij minder geld van het Rijk, over drie jaar beloopt de korting 15 procent.

Om te voorkomen dat zij hun budget zouden overschrijden, hebben veel gemeenten aan het begin van het jaar de zorgverleners een bedrag gegeven waarmee ze het in 2015 moeten doen. Dat was meestal gebaseerd op het aantal cliënten in voorgaande jaren, met daarop een korting, vaak forser dan het door het Rijk bezuinigde percentage. Dat was nodig omdat gemeenten bijvoorbeeld ook moesten investeren in een nieuwe ambtelijke jeugdzorgorganisatie.

Daarbij zetten gemeenten jeugdteams in, die de lichtere problemen zelf moesten gaan oplossen zodat ze minder zouden doorverwijzen en daardoor kostenbesparend zouden zijn. Maar het aantal doorverwijzingen naar psychologen is niet afgenomen, ook omdat huisartsen zelf bepalen hoe vaak en naar welke zorg zij verwijzen.

Psychotherapeute Els van der Vlist besteedt een ochtend aan het afbellen van twintig minderjarigen met problemen. Het budget dat de gemeente Tilburg voor dit jaar aan haar praktijk heeft gegeven, is nu al op.

Lees hier de reportage van Charlotte Huisman

Juiste hulpverlener

Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten 'staat voorop dat een kind zo snel mogelijk bij de juiste hulpverlener moet belanden'. 'Maar de gemeenten voelen de spanning tussen een beperkt budget en het bieden van zorg. Ze moeten wel op het geld letten, anders overschrijden ze aan het eind van het jaar ruimschoots hun budget', zegt woordvoerder Asha Khoenkhoen.

De psychologen noemen de administratieve last door de inkoop van zorg door de gemeenten 'een ramp', blijkt uit een enquête onder bijna 500 psychologen van het NIP. Praktijken moeten zaken doen met soms tientallen gemeenten, die elk hun eigen administratie- en verantwoordingssysteem hebben. Gemeenten hebben nog geen ervaring met de geestelijke gezondheidszorg voor de jeugd en missen soms essentiële kennis.

'Sommige psychologen zijn de rompslomp met de gemeenten zo zat, dat ze, met spijt in hun hart, alleen nog maar volwassenen willen als cliënt, of kinderen van wie de ouders de zorg zelf betalen', zegt NIP-woordvoerder Arjen Konijnenberg. Omdat de gemeenten kortdurende contracten hebben gesloten, vrezen psychologen voor het budget van 2016 weer veel te veel uren kwijt te zijn aan bureaucratie.