16-jarige jongen ontwijkt celstraf dankzij 'rijkeluisziekte' affluenza
De 16-jarige Ethan Couch reed vorig jaar vier mensen dood, maar werd vandaag voor de tweede keer vrijgesproken van gevangenisstraf omdat hij aan de niet erkende ziekte affluenza lijdt: de jongen zou door zijn rijke ouders zo verwend zijn dat hij niet doorheeft wat de consequenties zijn van zijn daden.
Bij de eerste strafzaak in december, toen de diagnose affluenza al was vastgesteld bij de jongen, hoefde Couch niet de cel in. In plaats van een celstraf kreeg de jongen tien jaar proeftijd opgelegd. De straf is vandaag haast onveranderd gebleven: tien jaar proeftijd en Couch moet afkicken van zijn drank- en drugsverslaving, wat hij zal doen in een luxe afkickkliniek in Californië.
Een psycholoog stelde bij de jongen vast dat Couch zo verwend was in zijn leven dat hij nooit de consequenties heeft moeten dragen van zijn daden. Alles in zijn leven werd immers opgelost met geld. De rechter die moest oordelen of het bewijs gebruikt mocht worden, stond het toe. Affluenza is een samenvoeging van de Engelse woorden affluent (welvarend) en influenza (griep). De ziekte wordt niet erkend en leidt tot veel onenigheid onder deskundigen en psychologen.
'Belachelijk'
'Het is belachelijk dat dit mogelijk is', zegt Corine de Ruiter, hoogleraar Forensische Psychologie aan de Universiteit van Maastricht. 'De advocaat heeft een mooi spelletje gespeeld en de rechter is erin getrapt. Hij heeft duidelijk zijn huiswerk niet gedaan. In Nederland is dit onmogelijk, omdat niet erkende ziektes niet als diagnose toegestaan zijn in de rechtbank.'
Dat de ziekte nu wel is toegestaan in de rechtszaak tegen Couch kan volgens De Ruiter grote gevolgen hebben. 'Het is potentieel gevaarlijk zo'n uitspraak', zegt de hoogleraar. 'Op deze manier kunnen rijkeluiskinderen zich verschuilen achter affluenza en wegkomen met rijden onder invloed. De jongen neigt meer naar narcisme en egocentrisme toe. Het is mogelijk dat iemand niet doorheeft wat de consequenties zijn van zijn daden, maar een arme sloeber zou in een soortgelijke zaak allang achter de tralies zitten.'
Het is belachelijk dat dit mogelijk is. De advocaat heeft een mooi spelletje gespeeld en de rechter is erin getrapt.Hoogleraar Corine de Ruiter.
Twee zwaargewonden
Omdat iemand in de Verenigde Staten niet twee keer voor hetzelfde delict berecht kan worden en Couch al was berecht voor het doden van vier mensen, hoopten de aanklagers Couch 20 jaar in de cel te krijgen door de twee zwaargewonden op te voeren als gevolg van zijn daden.
De twee, waarvan er één verlamd is en niet meer kan praten en de ander die door het ongeluk vele botten brak en interne bloedingen had, zaten in de auto toen Couch de macht over het stuur verloor en met 110 kilometer per uur een groep voetgangers omver reed. Couch reed te hard en was onder invloed van drugs en alcohol. Bij beide zaken bekende de jongen schuld.
Ophef
De zaak zorgde na de eerste zitting voor veel ophef en media-aandacht. Volgens deskundigen en critici was de vrijspraak van celstraf een goed voorbeeld van het verschil in het rechtssysteem voor arme en rijke mensen.
De term affluenza werd in de jaren '50 al gebruikt, maar werd populair toen de term in 1997 werd gegeven aan het overmatig veel consumeren en het steeds maar meer willen hebben. Het werd een populair begrip en werd later toegepast op verwende kinderen.
Vorige maand heeft een raadslid uit Californië een wetsvoorstel ingediend om affluenza verboden te maken in de verdediging tijdens rechtszaken.
De term affluenza werd in de jaren '50 al gebruikt, maar werd populair toen de term in 1997 werd gegeven aan het overmatig veel consumeren en het steeds maar meer willen hebben.