'Rutte moet kritiek van buiten serieus nemen'

De Nederlandse economie is in het derde kwartaal met 0.3 procent gedaald. Dit cijfer valt tegen, zeker in vergelijk met de groeicijfers van Duitsland en Frankrijk. Zelfs Europa als geheel doet het met een groei van 0,2 procent beter. Voor een regering die steeds met het vingertje wijst naar Zuid Europa, zich tot de 'noordelijke euro staten' rekent en nauwelijks de hand in eigen boezem steekt, moeten deze cijfers als een mokerslag voelen.

Lach
Toch dwingen deze cijfers premier Rutte kritischer te luisteren naar oordelen van buitenaf en niet alles met een lach van tafel te vegen. Met de extraverte allure van een VVD'er weet Rutte elke kritiek op het beleid van dit kabinet weg te wuiven. Hij is een meester in het zo ontspannen mogelijk betwisten van de commentaren die momenteel uit verschillende hoeken op dit kabinetsbeleid afkomen.

Kort geleden kwam naar buiten dat verschillende buitenlandse ambassadeurs vinden dat Nederland verandert in een in zichzelf gekeerd land. Een goede leider zou nader op onderzoek uitgaan en kijken wat de kritiek nu precies behelst. Temeer daar een land als Nederland met export als belangrijkste bron van inkomsten het zich niet kan permitteren een teruggetrokken bestaan te gaan leiden. Rutte lacht eens een keer en zegt dat hij zich geen zorgen maakt over de opmerkingen van buitenlandse ambassadeurs. Alleen de reactie al, is een ultieme bevestiging van wat de ambassadeurs beweren. En het is dat optreden van Rutte waarin een patroon van herhaling is te herkennen.

Muur van verontwaardiging
Ook de nieuwe president van de Nederlandse Bank Klaas Knot, gesteund door bankiers van RABO en ING, liep tegen een muur van verontwaardiging toen hij de aflossingsvrije hypotheek ter discussie stelde. Zowel Rutte als de Jager was blind voor de vrees van Knot dat de hoge hypotheekschuld, 128 procent van het bnp, Nederland wel eens kan opbreken. En gezien de recente daling van de consumentenbestedingen denk ik dat Knot het gelijk aan zijn kant heeft. Huishoudens kennen zulke hoge vaste lasten, dat er weinig overblijft voor dagelijkse bestedingen. Hierin verschilt Nederland sterk van Duitsland, vandaar dat in Duitsland de consumentenbestedingen wel zijn gegroeid.

Als Rutte op korte termijn niets aan de woningmarkt doet wordt dat een blok aan het been van de Nederlandse economie. En Rutte, hij lacht vriendelijk en gaat over tot de orde van de dag.

Verschillende economen menen dat nu fors bezuinigen niet de beste manier is om de crisis te bestrijden. Maar het kabinet is doof voor deze geluiden en bezuinigt vooral aan de onderkant van de samenleving. Dit leidt direct tot minder bestedingen en een inzakkende economie.

Ook de bezuinigingen op cultuur en de btw-verhoging beginnen zijn vruchten af te werpen. Minder kaartverkoop, producties die stopgezet worden en minder mensen die uitgaan.
En Rutte, hij blijft lachen, maar trekt zich steeds meer terug in zijn Haagse (ivoren) toren.

De klok
Om uit de recessie te komen zal Rutte vooral moeten luisteren naar beschouwingen die hem niet welgevallig zijn. Over de in zichzelf kerende Nederlandse samenleving, over de hypotheekrenteaftrek en de huizenmarkt, over de hervormingen van de arbeidsmarkt en over de bezuinigen aan de onderkant van de samenleving. Helaas zit onze premier en de hele coalitie gevangen in het net van de gedoogsteun. En met een partij die de klok 40 jaar terug wil zetten zijn hervormingen onbereikbaar. Als Rutte de geschiedenis in wil gaan als echte leider, schudt hij het voorspelbare gedrag van zich af en gaat voor de noodzakelijke vernieuwing van Nederland.

^{Jacques van Rooijen is PvdA-raadslid in Hilversum, politicoloog en eigenaar van JR advies & interim.}