Waarom Brussel een doelwit werd

In tegenstelling tot andere Europese hoofdsteden als Londen, Madrid en Parijs bleef Brussel lange tijd buiten het schootsveld van het internationaal terrorisme. Maar door een aantal recente evoluties kwam de Belgische hoofdstad plotseling wél in het middelpunt van de terreurdreiging te staan.

De meest recente verklaring hiervoor is de arrestatie van Salah Abdeslam en zijn medestanders, vorige week. Hoewel ze voorlopig nog in de voorwaardelijke wijs spreken, leggen Belgische inlichtingenbronnen een link tussen de aanslagen en de arrestatie van Abdeslam. De kans is groot dat IS al een aanslag aan het plannen was en dat de arrestatie van Abdeslam de voorbereiding en de uitvoering heeft versneld, vertellen inlichtingenbronnen. In dat geval zou het gaan om een wraak-aanslag.

Wel is nog niet duidelijk of de terreurcel die de aanslagen van vandaag uitvoerde, direct gelinkt is met die van Abdeslam. Inlichtingendiensten gaan ervan uit dat er verschillende terreurcellen actief zijn in Europa.

Belgische aanwezigheid in Irak

Een andere reden waarom IS-terroristen België in het vizier nemen, heeft volgens onze bronnen te maken met de deelname van Belgische F16's aan de operaties tegen IS in Irak en binnenkort ook in Syrië. Bedoeling is dat Belgische piloten vanaf juli hun Nederlandse collega's vervangen en naast IS-doelwitten in Irak ook IS-stellingen in Syrië zullen bombarderen. Hierdoor is België niet langer een gewone medespeler maar komt ons land terecht in de voorhoede van de internationale coalitie tegen IS. "Voor IS staat België nu op hetzelfde niveau als de VS en Frankrijk", zegt een inlichtingenbron. "Voor hen is België een vijand."

Nog een andere reden die verklaart waarom Brussel een doelwit is, heeft te maken met het internationale karakter van de hoofdstad. Dat blijkt ook uit de doelwitten die de daders kozen: de incheckbalie van American Airlines op Zaventem en metrostation Maalbeek in het hart van de Europawijk.

Grootste exporteur

Daar komt nog bij dat België extra kwetsbaar is omdat ons land procentueel de belangrijkste exporteur is van Syriëstrijders. De Franse terreurexpert Gilles Kepel vertelde vorige week nog in deze krant dat België om verschillende redenen een hotspot is geworden voor radicalisering: het groeiend belang van het salafisme, de sociale exclusie van grote groepen jongeren en het feit dat in Brussel echte gheto's konden ontstaan. "België is daardoor bijzonder kwetsbaar. Het feit dat uw land procentueel het belangrijkste exportland is van jihadisten naar Syrië bewijst dat."

Ook de Belgische terreur-expert Bilal Benyaich waarschuwde onlangs in deze krant voor de radicaliseringstendensen. "We mogen het niet langer onderschatten: al die jongeren die rondlopen met samenzweringstheorieën en ideeën over de eigen superioriteit. Die geloven dat geweld à la Al Qaida, IS of Al Nusra geoorloofd is om een utopische heilstaat te verwezenlijken. Dit gaat om vele duizenden Belgische jongeren, niet over vijfhonderd Syriëstrijders. Die laatsten zijn slechts de meest gewelddadige exponent van dit fenomeen. We zijn die jongeren aan het verliezen omdat we ze niet socialiseren via de klassieke structuren als onderwijs, het gewone welzijnswerk en de jeugdhulp, de arbeidsmarkt en moskeeën van goede wil. Meestal grijpen we pas in als het te laat is."