EU tikt Nederland op de vingers over natuurbeleid
De ontwikkeling van Natura 2000 in Nederland staat nagenoeg stil. Van de 163 natuurgebieden die in 2006 in Brussel zijn aangemeld, hebben er nog maar vier daadwerkelijk de gehele procedure doorlopen. Ruim honderd gebieden zijn nog niet eens door staatssecretaris Henk Bleker van natuur aangewezen, terwijl dit al in december 2010 had moeten gebeuren. Dit tot grote onvrede van de Europese Commissie.
Er zijn dus nog maar vier natuurgebieden die een beheerplan hebben, waarin onder meer de maatregelen staan die nodig zijn om de natuurdoelen te halen, hoe dat bijgehouden wordt en hoe de financiering is. Bij meer dan de helft van de overige gebieden is zelfs nog geen concept beheerplan aanwezig. De projectleiders gaan er pas mee aan de slag als ze zeker weten welke gebieden aangewezen worden.
"Staatssecretaris Bleker schuift zijn schuld door", klaagt D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven. "Hij denkt vast 'het zal mijn tijd wel duren'." En waarschijnlijk niet helemaal ten onrechte, weet ook Van Veldhoven, die voor haar Kamerlidmaatschap in Brussel werkte, want de EU is een beetje huiverig om hard in te grijpen op een grootschalig door henzelf bedacht project.
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden binnen de EU-lidstaten. De EU heeft Natura 2000 begin jaren negentig ontworpen om zo internationaal bij te dragen aan het behoud van de wereldwijde biodiversiteit. Dit betekent dat als er achteruitgang van soorten plaatsvindt in de 163 door Nederland aangemelde gebieden, Brussel Nederland daar financieel verantwoordelijk voor kan stellen. Frankrijk heeft al eens een boete van 57 miljoen euro gekregen. Er zijn door de Europese Commissie inmiddels verscheidene waarschuwingen de deur uitgedaan richting Bleker.
Van Veldhoven: "Er wordt nu ruim 300 miljoen euro op natuurbeheer bezuinigd, maar als we niet oppassen zijn we dat straks kwijt aan de sancties voor achterstallig onderhoud." En als de provincies niet oppassen, liggen er over een paar jaar miljoenenclaims op hun bordje. In het natuurakkoord tussen het Interprovinciaal Overleg (IPO) en staatssecretaris Bleker staat dat bij het niet realiseren van internationale verplichtingen de consequenties worden doorvertaald naar de provincies als zij 'nalatig' zijn geweest.
De provincies laten weten niet op te willen draaien voor de rekening van Europees beleid, en zitten met deze passage uit het natuurakkoord flink in hun maag.
Dat Bleker traag is met het aanwijzen van natuurgebieden komt vooral door de noodzakelijke daling van de stikstofuitstoot rond de Natura 2000-gebieden die nodig is om de natuurdoelen überhaupt te kunnen halen. In 121 gebieden is stikstof een belangrijk knelpunt. Bleker zou voor de zomer komen met een visie op de stikstofproblematiek, maar deze is er nog niet.
Noodzakelijke stappen voor Natura 2000
Een gebied wordt door een lidstaat aangemeld bij de Europese Unie, die het op een lijst van te beschermen gebieden zet. Dit heeft toenmalig minister Veerman van landbouw, natuurbeheer en visserij in 2006 voor Nederland gedaan.
Daarna wordt het gebied door de minister/staatssecretaris van natuur in een aanwijzingsbesluit aangewezen als Natura 2000-gebied. Dit had in december 2010 moeten zijn gebeurd.
Nadat het gebied definitief is aangewezen door de overheid moet binnen drie jaar een beheerplan worden opgesteld in samenspraak met alle betrokken partijen in en om het gebied.