Rijk laat jong talent glippen
De instroom van jonge ambtenaren bij het Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten is in vier jaar bijna gehalveerd. In 2007 werden 8932 sollicitanten van dertig jaar en jonger in dienst genomen. In 2010 waren dat er nog 4840.
Dit blijkt uit cijfers die minister Donner aan de Tweede Kamer stuurde in reactie op vragen van Kamerlid Wassila Hachchi (D66).
De Rijkstrainees, het toptalent binnen het Rijk, krijgen bijvoorbeeld na afloop van hun opleidingsprogramma steeds minder vaak een baan aangeboden. Drie jaar geleden verlieten slechts 17 van de 153 Rijkstrainees de departementen na twee jaar. Nu zijn dat er 51 van de 169, bijna een derde. "Weggegooid geld", vindt Hachchi . "In de opleiding van deze mensen is veel geïnvesteerd."
Niet uitdagend
Jongeren verlaten de overheid in veel gevallen omdat hun tijdelijke contract niet verlengd wordt. Maar nog vaker vertrekken zij uit eigen beweging. Belangrijkste reden voor dat vrijwillige vertrek is dat het werk niet meer uitdagend is (38 procent). Ook een groot deel was uitgekeken op het werk (35 procent) of zag onvoldoende loopbaanmogelijkheden (32 procent).
Donner hoopt dat hij volgend jaar meer trainees in dienst kan houden. Hij krijgt iets meer ruimte omdat het 'dubbele slot' op de overheidsvacatures verdwijnt. Dat wil zeggen dat hij alleen nog gebonden is aan bezuinigingsafspraken van het kabinet-Rutte van 6 miljard op de hele overheid, waarvan 1,8 miljard op het Rijk. De doelstelling van de kabinetten-Balkenende om het aantal ambtenaren te verminderen, kan hij laten varen.
Last in, first out
Bovendien probeert Donner de vakbonden ertoe te bewegen af te zien van ontslag op basis van 'last in, first out'. Dan kan hij jongeren makkelijker behouden.
De bonden zien daar echter niets in omdat er meer mensen met pensioen gaan bij het Rijk dan er ontslagen moeten worden: 30.000 pensioneringen tot 2015 tegenover 15.000 ontslagen. Kijk je naar de lange termijn, dan zouden gedwongen ontslagen niet nodig zijn.
Leegloop
Er werken ongeveer 327.000 ambtenaren in het openbaar bestuur. Door de vergrijzing en de slinkende instroom van jonge ambtenaren dreigt een leegloop van het ambtenarenapparaat. "De sector Rijk streeft er naar een interessante werkgever te blijven", schrijft Donner. De waterschappen, provincies en gemeenten zijn volgens hem zelf verantwoordelijk voor een gezond personeelsbestand en voldoende gekwalificeerd personeel.
Hachchi vindt dat Donner die verantwoordelijkheid niet kan afschuiven: "Donner moet erkennen dat de bezuinigingen op de overheid een te zware wissel trekken op het ambtenarenapparaat. Hij moet als minister zorgen voor talentbeleid bij het gehele openbaar bestuur."