Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Drugs

Stop de gouden holocaust. Ontmantel de tabaksindustrie

De sigaret jaagt meer mensen de dood in dan AIDS, malaria en verkeersongelukken tezamen. Zes miljoen per jaar om precies te zijn. Dat is te danken aan het duivelse werk van chemici. Zij zorgden ervoor dat rook inhaleren aangenaam werd en gebruikten nicotine voor het verslavende effect. Alleen al door deze productiestappen te verbieden, zullen de meeste rokers stoppen.

Dat schrijft Peter Singer, hoogleraar bioethiek aan de Princeton University, op Project-syndicate.org. Op deze opiniesite bespreekt hij het boek Golden Holocaust: Origins of the Cigarette Catastrophe and the Case for Abolition dat in januari verschijnt. De auteur, wetenschapshistoricus Robert Proctor, baseert zich op een gigantische hoeveelheid documenten van de tabaksindustrie die tijdens rechtszaken openbaar werd. Op de site van de University of California, het instituut dat het boek uitbrengt, zijn zeventig miljoen documenten doorzoekbaar gemaakt.

Uit de documenten blijkt dat de industrie er alles aan heeft gedaan om verslaving te creëren en in stand te houden. Middels nicotine, zoals we nu allemaal weten. Maar de schadelijkste ontdekking is misschien wel het minder ‘alkalisch’ maken van de rook. De eerste rokers haalden het niet in hun hoofd om rook - over hun longen - in te ademen, maar door een chemische aanpassing in de negentiende eeuw was dat opeens geen probleem meer. Ofwel: sigaretten zijn gemaakt om te consumeren en te blijven consumeren.

Verbied deze productiestappen en je haalt het hele bestaansrecht van de industrie onderuit. Probleem opgelost, betoogt Proctor. Maar ja, dan heeft het voor rokers ook geen zin meer om te roken, en dan kun je beter de hele productie en verkoop verbieden.

Schokkend zijn de cijfers van Peter Singer. Hoewel het aantal rokers in de Verenigde Staten is gedaald van veertig procent in 1970 tot twintig procent vandaag, zet deze trend zich sinds 2004 niet meer door. Er zijn 46 miljoen rokers in Amerika, weet hij. En daarvan gaan er 443.000 per jaar dood aan hun verslaving. Wereldwijd leggen er zes miljoen mensen per jaar het lootje. Zoals we Adolf Hitler gestopt hebben, zouden we ook de tabaksindustrie kunnen stoppen. Heel simpel dit keer: met wetgeving.

Het argument dat roken een vrijwillige keuze is die alleen de keuzemaker zelf schaadt, werpt de bioethicus verre van zich. In de eerste plaats omdat verslaafden niet vrijwillig roken en in de tweede plaats omdat rokers mensen in hun omgeving schade berokkenen.

Het heeft geen zin om de slachtoffers voor te lichten, betoogt Singer. Want zelfs president Obama, iemand met een enorm krachtige wil, deed er vijf jaar over om van zijn verslaving af te komen. Of hij het volhoudt is de vraag, maar het ontmantelen van de tabaksindustrie zou zeker helpen.

Eerder in deze serie:
Half miljoen euro voor ziektebed tachtigjarige. Is dat het waard?
Psst, wat kost die nier van jou?
Voorlichters, besef: niets is leuker dan jezelf bijna in coma zuipen
Geef uitbehandelde alcoholisten hun eigen drankhostel
Prop die asocialen maar bij elkaar in hun eigen stinkhok
Antirookorganisatie dreigt met meldpunt opstandige kroegbazen
Weinig begrip voor maagoperaties bij extreem dikke tieners